ภาพจาก comacgroup

 สวัสดีคอเบียร์ที่รักทุกคน มาถึงตอนนี้ก็คงเป็นเรื่องที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่าตลาดเบียร์ในประเทศไทยได้เติบโตขึ้นอย่างพรวดพราดจริง ๆ เราสามารถซื้อหาคราฟต์เบียร์ประเภทต่าง ๆ ได้อย่างไม่ยากเย็นนักเมื่อเทียบกับไม่กี่ปีก่อน บรรดาร้านอาหาร ผับบาร์และห้างสรรพสินค้าต่างก็พากันให้ความสนใจและจัดหาเบียร์หลากหลายชนิดเตรียมไว้คอยบริการ เรียกว่ามีทุกขนาด ทุกทรงกันเลยทีเดียว สิ่งเหล่านี้นับว่าเป็นเรื่องที่น่ายินดีอย่างยิ่ง อย่างที่เราเคยบอกว่าคอเบียร์ยุคนี้ก็น่าจะนับได้ว่าโชคดีที่สุดแล้วล่ะตั้งแต่มีการบริโภคเบียร์ขึ้นในประเทศไทย

แต่จำนวนเบียร์ที่มากมายเต็มชั้นวางเช่นนี้ก็อาจทำให้หลายคนไม่ทันสังเกตว่ากำลังมีอย่างหนึ่งที่เปลี่ยนไปจากในอดีตอย่างเห็นได้ชัด นั่นคือเรื่องบรรจุภัณฑ์นั่นเอง ใช่แล้ว เรากำลังพูดถึงกระป๋อง หากคุณลองพิจารณาดูจริง ๆ ก็จะพบเลยว่าปัจจุบันเบียร์มากมายหลายยี่ห้อได้ปรากฏตัวมาในรูปแบบกระป๋อง ทั้ง ๆ ที่ในอดีตนั้น กระป๋องเคยถูกมองเป็นของที่ไม่มีราคาและขาดรสนิยมมาก่อน และแม้กระทั่งตอนนี้เองก็ยังมีคนจำนวนไม่น้อยที่รู้สึกเช่นนั้นอยู่ ว่าแต่มันเกิดอะไรขึ้น? เหตุใดกระแสความนิยมจึงเปลี่ยนไปจากเดิม? จู่ ๆ กระป๋องก็เป็นแฟชั่นขึ้นมาอย่างนั้นหรือ? วันนี้เราจะมาลองเปรียบมวยและวิเคราะห์ให้เห็นกันชัด ๆ ทีละประเด็นแบบหมัดต่อหมัดไปเลยว่าระหว่างกระป๋องอลูมิเนียมและขวดแก้วนั้นใครจะอยู่ใครจะไปและใครจะมา ต่างฝ่ายต่างมีจุดอ่อนจุดแข็งอย่างไร แน่นอนว่าคำตอบเหล่านี้ย่อมมาจากหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ ประกอบกับความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญในวงการ

เริ่ม!

 การเก็บรักษาน้ำเบียร์

ภาพจาก showcaseocala

 สำหรับประเด็นนี้คอเบียร์หลายคนคงเคยได้ยินมาบ้างแล้วว่ากระป๋องนั้นชนะมาตั้งแต่ในมุ้ง เนื่องจากในกรณีปกติแล้ว อลูมิเนียมเป็นวัสดุที่เหนือชั้นกว่าแก้วอย่างชัดเจนในด้านการปกป้องเบียร์จากภัยร้ายทั้งหลายไม่ว่าจะเป็นแสง ความร้อน และออกซิเจนที่ต่างจะพากันทำให้เบียร์ของคุณเกิดกลิ่นไม่พึงประสงค์แบบที่เรียกกันว่ากลิ่นตัวสกังก์ขึ้น (หากนึกไม่ออก ลองจินตนาการถึงกลิ่นคล้ายแมลงสาบก็ได้) แต่ผู้เชี่ยวชาญบางคนไม่อยากให้เรารีบด่วนสรุปเช่นนั้น โดยชี้ว่าสมัยนี้ขวดแก้วสีชาต่างก็สามารถกรองคลื่นแสงได้ถึง 99% แล้ว (แน่นอนว่าขวดแก้วสีอื่นต้องแพ้ราบคาบในจุดนี้) และระบบการบรรจุที่ทันสมัยก็ช่วยให้เบียร์อยู่ในสภาวะที่ค่อนข้างปลอดภัยจากตัวแปรเหล่านี้มากเช่นกัน

อย่างไรก็ตามเมื่อเราพิจารณาถึงเรื่องการป้องกันการสัมผัสอากาศแล้ว ก็ต้องยอมรับโดยดุษณีว่ากระป๋องทำได้ดีกว่าขวดแก้วจริง ๆ เพราะเมื่อกระป๋องถูกปิดผนึกแล้วก็สามารถกันไม่ให้อากาศไหลผ่านไปสัมผัสน้ำเบียร์ได้อย่างแทบจะสมบูรณ์แบบเลยทีเดียว ในขณะที่ขวดแก้วนั้นจะต้องเผชิญกับข้อจำกัดเกี่ยวกับที่ว่างตรงคอขวดอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ดังนั้นสรุปแล้วหากตัดสินในด้านการเก็บรักษาน้ำเบียร์โดยรวม กระป๋องอลูมิเนียมจะมีภาษีดีกว่าขวดแก้วนะ

ผู้ชนะ: กระป๋อง

 น้ำหนักและการขนย้าย

ภาพจาก bloomberg

 เรื่องนี้ไม่ซับซ้อนแต่อย่างใด กระป๋องนั้นมีน้ำหนักเบากว่าขวดโดยทั่วไปอย่างเห็นได้ชัด และจะยิ่งชัดขึ้นอีกเมื่อคุณต้องขนส่งเบียร์พวกนี้เป็นจำนวนมากและเดินทางระยะไกล

ที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งก็คือกระป๋องนั้นสะดวกต่อการขนส่งมากกว่าเนื่องจากมันไม่แตกง่ายเหมือนขวดแก้วไงล่ะ การที่กระป๋องมีความทนทานต่อแรงกระแทกสูงกว่าขวดก็ยังมีข้อดีเพิ่มเติมอีกสำหรับบรรดาร้านรวงและงานรื่นเริงต่าง ๆ ที่มีเบียร์ไว้บริการ เพราะว่าอย่างแรกพวกเขาไม่ต้องคอยกังวลใจเกี่ยวกับเศษแก้วที่คอยจะบาดลูกค้า ไม่ต้องกลัวว่าจะมีใครเปิดสงครามขวดปากฉลาม และเวลาจัดเก็บก็ง่ายกว่ากันเยอะเลยด้วย

ผู้ชนะ : กระป๋อง   

 ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

ภาพจาก mothernaturenetwork

 ประเด็นนี้ต่อข้อมาจากเรื่องก่อนหน้านั่นเอง ด้วยน้ำหนักและขนาดที่กะทัดรัดกว่าของกระป๋อง การขนส่งเบียร์กระป๋องจึงมีประสิทธิภาพสูงกว่าแบบขวด ประหยัดต้นทุนและการเผาผลาญเชื้อเพลิง ประหยัดพื้นที่ทำให้ลดเที่ยวการขนส่งได้ และยังถูกแปรสภาพเพื่อนำกลับมาใช้ใหม่ได้ง่ายและมีประสิทธิภาพกว่าอีกด้วย ดังนั้น ในเรื่องนี้กระป๋องอลูมิเนียมกินขาดเห็น ๆ

ผู้ชนะ : กระป๋อง

 กรรมวิธีผลิตเบียร์แบบดั้งเดิม

ภาพจาก wikipedia

 จริงอยู่ว่าด้วยคุณสมบัติหลายประการอย่างที่กล่าวมา ทำให้กระป๋องเป็นบรรจุภัณฑ์ชั้นเยี่ยมสำหรับเบียร์ประเภทไอพีเอและอีกหลาย ๆ แบบ แต่ก็ไม่ใช่สำหรับเบียร์ทั้งหมดในโลก สำหรับผู้ผลิตเบียร์ที่มุ่งมั่นทำเบียร์ตำรับคลาสสิกทั้งหลายแล้ว ขวดแก้วเป็นหนทางที่เหมาะสมกว่ามาก โดยเฉพาะเบียร์ที่ต้องการหมักซ้ำในบรรจุภัณฑ์ซึ่งจะเกิดก๊าซและแรงดันปริมาณสูงมากจนผนังอันบางเฉียบของกระป๋องไม่สามารถทนทานได้ สำหรับข้อนี้ขวดแก้วจึงได้รับชัยชนะไป

ผู้ชนะ : ขวด

 การเก็บบ่ม

ภาพจาก draftmagazine

 การเปรียบเทียบคุณสมบัติข้อนี้เป็นเรื่องชวนให้มึนหัวอยู่สักหน่อย แม้หลายคนจะบอกว่าเบียร์ที่เก็บบ่มได้ดีน่าจะเป็นเบียร์ขวด แต่ทว่าเราไม่สามารถสรุปอย่างรวบรัดตัดตอนเช่นนั้นได้ นั่นเพราะว่าปัจจุบันเบียร์ที่ผู้คนมักจะนำไปเก็บบ่มกันไว้เป็นปี ๆ นั้นมักจะถูกผลิตขึ้นในรูปแบบขวดเสียมากกว่าด้วยเหตุผลหลากหลายประการ ดังนั้นข้อมูลจึงไม่เพียงพอต่อการกระโดดฟันธง เราอาจจะพอทำได้แค่เพียงอนุมานว่าพื้นที่อากาศบริเวณคอของขวดแก้วนั้นอาจให้ผลลัพธ์ของการบ่มที่ต่างกันกับเบียร์ในกระป๋องที่แทบไม่มีอากาศอยู่เลยก็เป็นได้ ทว่าเรื่องนี้ก็ยังไม่เคยมีการพิสูจน์อย่างเป็นจริงเป็นจังสักที ตอนนี้เราจึงยกให้ทั้งคู่เสมอกันไปก่อน

ผู้ชนะ : เสมอกัน

 เสน่ห์

ภาพจาก francescomugnai

ผู้คนโดยมากเข้าใจดีว่าขวดนั้นสามารถมอบความรู้สึกเย้ายวนชวนฝันได้ดีกว่ากระป๋องเป็นไหน ๆ ไม่ว่าจะเป็นขวดที่ปิดด้วยฝาจีบธรรมดา ฝาคอร์กหรือฝาจุกแบบที่มีก้านยึดก็ตาม ก็คล้ายกับการอ่านหนังสือเป็นเล่ม หรือการเขียนจดหมายด้วยลายมือนั่นแหละที่ความโบราณยังคงมีมนตราต่อใจเสมอ

ผู้ชนะ : ขวด

 เอาล่ะทุกคน ผ่านมาหลายข้อ บัดนี้ได้เวลาประกาศผู้ชนะศึกนี้แล้ว

เราขอสวมมงกุฎให้กับบบบบบบบ... น้องกระป๋องอลูมิเนียม ผู้นี้นี่เอง J

อันที่จริงประเด็นต่าง ๆ ที่ยกขึ้นมาใช้เปรียบเทียบกันนี้ก็ไม่ได้ครอบคลุมไปเสียทุกเรื่อง ขวดและกระป๋องต่างมีจุดเด่นจุดด้อยที่แตกต่างกันไปในแทบทุกเรื่อง ขึ้นอยู่กับว่าเราตั้งโจทย์อย่างไรเป็นสำคัญ (เป็นต้นว่า ขวดสามารถใช้เป็นอาวุธป้องกันตัวได้ดีกว่ากระป๋อง อะไรทำนองนั้น) แต่สิ่งสำคัญของวันนี้ก็คือเรากำลังมองหาว่าบรรจุภัณฑ์ใดที่ส่งผลดีต่อน้ำเบียร์มากที่สุด และเราต้องยอมรับว่าในกรณีทั่ว ๆ ไปนั้น กระป๋องทำได้ดีกว่า กระป๋องเก็บรักษาความสดใหม่ของเบียร์เอาไว้ได้อย่างมีคุณภาพสูงกว่าขวดแก้ว และเมื่อประกอบกับประเด็นอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการนำพาเบียร์จากโรงผลิตมาสู่ผู้บริโภคไม่ว่าจะเป็นเรื่องการขนส่ง การจัดเก็บ และความปลอดภัยในการใช้งานแล้ว กระป๋องก็มาวิน

แต่ไม่ต้องห่วงนะว่าขวดแก้วจะหลบหายไปไหน เพราะพูดจริง ๆ ว่าตัวเราเองก็ยังพ่ายแพ้เสน่ห์ของเบียร์ขวดอยู่ร่ำไปทุกที ที่สำคัญก็คือเบียร์ตำรับดั้งเดิมทั้งหลายที่ต้องผลิตใส่ขวดนั้นก็อร่อยเด็ดดวงอยู่เสมอ ว่าไหม?

ก็คงจะเป็นว่า ขวดแก้วซึ่งอยู่กับโลกของเบียร์มาอย่างยาวนานนั้น จะยังอยู่ต่อไปในฐานะบรรจุภัณฑ์หลักอย่างหนึ่งโดยมีเจ้ากระป๋องเข้ามาอยู่เป็นเพื่อนมากขึ้นกระมัง

เรียบเรียงและดัดแปลงจาก thrillist

พบกับเบียร์กระป๋องจากหลากหลายประเทศได้แล้วเช่น

Paulaner Original Munchner Hell - 500 ml - 4.9% (เยอรมัน)

Bavaria Premium Can - 500 ml - 5.0% (เนเธอร์แลนด์)

Lamzing Bender Hermit - 330ml - 6.2% (ไทย)